Drukuj
Kategoria: Vademecum fotografii
Odsłony: 34912
_MG_5703_080Robiąc zdjęcie, przekazujemy potencjalnemu widzowi informację na temat fotografowanego motywu. O jej treści decyduje w znacznym stopniu kompozycja kadru, poprzez którą możemy kształtować przekaz obrazu.
 Statycznie i dynamicznie

Poprzedni odcinek naszego cyklu poświęciliśmy kompozycji centralnej i symetrycznej, w której osie symetrii stanowią zwykle linie pionowe lub poziome. Formy oparte na linii poziomej stwarzają wrażenie stabilności – nie mogą się „przewrócić”. Nieco mniej bezpieczna wydaje się być linia pionowa. Pionowe prostokąty o dużym wydłużeniu nie stwarzają tak silnego wrażenia równowagi. W domyśle powstaje sugestia, że formy te mogą „upaść” pod wpływem czynników zewnętrznych, choć nie dajemy tego do zrozumienia wprost. ...

Robiąc zdjęcie, przekazujemy potencjalnemu widzowi informację na temat fotografowanego motywu. O jej treści decyduje w znacznym stopniu kompozycja kadru, poprzez którą możemy kształtować przekaz obrazu.
 Statycznie i dynamicznie
Zobacz wieksze!

Statyczna czy dynamiczna? Zarówno trybuny w tle jak i przeszkody nie leżą na liniach poziomych – są minimalnie pochylone. Poza tym nie zostały sfotografowane na wprost lecz z ukosa. Wszelkie wątpliwości rozstrzyga sylwetka konia z jeźdźcem, wyskakującego pod kątem do góry – niemalże pokrywa się ona z przekątną kadru.

Zobacz wieksze!

Patrząc na to zdjęcie odnosimy wrażenie absolutnej ciszy i spokoju. Pozioma linia horyzontu i sfotografowane w centralnym ujęciu dwa pionowe drzewa. Typowy przykład kompozycji statycznej.

Zobacz wieksze!

Pozornie nieruchome drzewo, poprzez układ swoich gałęzi, sprawia wrażenie, jakby pełzało, przesuwało się od prawej do lewej strony kadru.

Kompozycja statyczna

Poprzedni odcinek naszego cyklu poświęciliśmy kompozycji centralnej i symetrycznej, w której osie symetrii stanowią zwykle linie pionowe lub poziome. Formy oparte na linii poziomej stwarzają wrażenie stabilności – nie mogą się „przewrócić”. Nieco mniej bezpieczna wydaje się być linia pionowa. Pionowe prostokąty o dużym wydłużeniu nie stwarzają tak silnego wrażenia równowagi. W domyśle powstaje sugestia, że formy te mogą „upaść” pod wpływem czynników zewnętrznych, choć nie dajemy tego do zrozumienia wprost.

Kompozycja statyczna wywołuje u widza wrażenie spokoju, stabilizacji, bezpieczeństwa i ciszy. Obiekty będące w ruchu, sfotografowane poziomo lub centralnie sprawiają wrażenie nieruchomych. Pędzący samochód uchwycony w centrum kadru wygląda bardziej statycznie, niż sfotografowany w oddaleniu od centrum, kiedy stwarza wrażenie, jakby wjeżdżał bądź wyjeżdżał z niego.

Gdy fotografowane obiekty podobnej wielkości nie są umieszczone w centrum kadru lecz w jego mocnych punktach (zarówno po lewej, jak i prawej stronie, na tej samej wysokości), to obraz również sprawia wrażenie stabilnego.

Chcąc wykonać zdjęcia o kompozycji statycznej, śmiało możemy posłużyć się obiektywami o ogniskowej standardowej i dłuższej. Obiektywy szerokokątne często tworzą na obrazach przerysowania, które mogą sprawiać, że kadr zacznie nabierać dynamicznego charakteru.

Kompozycja dynamiczna

W takiej kompozycji dominują linie ukośne, dające wrażenie, że fotografowane obiekty poruszają się. Najbardziej dynamiczny charakter ma przekątna kadru, najdłuższa linia prosta przechodząca przez mocne punkty obrazu. Chcąc nadać obrazowi pewien dynamizm, to właśnie na nich lub w ich okolicy powinniśmy „umieszczać” główne motywy zdjęcia.

Wszelkie formy sprawiają wrażenie dynamicznych, gdy są skośne, pochylone, znajdują się na diagonalnych płaszczyznach, mają nieregularne lub zygzakowate kształty bądź zostały sfotografowane przy użyciu optyki szerokokątnej, dającej przerysowania i deformacje ich kształtu.

Warto zwrócić uwagę, w jaki sposób pokazywane są w prospektach reklamowych samochody i samoloty wojskowe lub sportowe. Zwykle są to ujęcia „pochylone”, wykonane na przykład podczas pokonywania zakrętów. Tego typu obrazy znakomicie podkreślają dynamikę obiektów i ich potencjalnie wysokie osiągi techniczne.

Zobacz wieksze!
Wrak starego pociągu służy już jedynie jako tło dla graffiti. Sfotografowany przez szerokokątny obiektyw, dający silne zniekształcenia perspektywiczne, wygląda, jakby ruszał w dalszą trasę.

Zobacz wieksze!
Kompozycja tej fotografii wywołuje wrażenie, że statek wcale nie płynie lecz stoi w miejscu lub, co najwyżej, jest unoszony z prądem rzeki.

Zobacz wieksze!
Krokodyl podczas poobiedniej drzem­ki oczekuje z otwartą paszczą aż jakiś odważny ptaszek wyczyści mu zęby. Patrząc na to zdjęcie odnosimy jednak wrażenie, że gad właśnie atakuje swo­ją ofiarę.

tekst i zdjęcia Robert Urbański


Miesięcznik FOTO [warsztat]